مباهله زیربنای غدیر است به همین جهت این روز را گرامی می‌داریم.

نماینده ولی فقیه استان آذربایجان شرقی و امام جمعه شهر تبریز

نجران یکی از شهر های منطقه حجاز است که در مرز یمن قرار دارد در صدر اسلام اهالی آنجا طبق آیین مسیحیت زندگی می‌کردند تا اینکه در سال دهم هجرت، پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم توسط خالد بن ولید، اهالی آن منطقه را به اسلام دعوت کرد و ...

نجران یکی از شهر های منطقه حجاز است که در مرز یمن قرار دارد در صدر اسلام اهالی آنجا طبق آیین مسیحیت زندگی می‌کردند تا اینکه در سال دهم هجرت، پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم توسط خالد بن ولید، اهالی آن منطقه را به اسلام دعوت کرد و گروهی هم مسلمان شدند ولی عده‌ای نیز در نصرانیت باقی ماندند. به دنبال این حادثه پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم نامه‌ای به بزرگان نصارای نجران نوشتند که خلاصه نامه چنین است:

 «من شما را از پرستش به بندگان به پرستش خداوند یکتا دعوت می‌کنم اگر می‌خواهید مسلمان شوید و اگر نمی‌خواهید اسلام را بپذیرید باید جزیه بدهید.»

آنان بعد از رسیدن نامه پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم به هراس افتادند نگران شدند و بعد از مشورت با هیأتی مرکب از ۱۴ نفر به مدینه آمدند به محضر پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم رسیدند و به رسول‌الله گفتند که شما چه ادعایی دارید؟ فرمود: من مردم را به آیین توحید دعوت می‌کنم و از آنان می‌خواهم که شهادت بدهند خدایی جز خدای یگانه وجود ندارد و من پیامبر خدا هستم. از نظر دین من، عیسی بن مریم علیه‌السلام بنده و مخلوق خداوند متعال است. غذا می‌خورد، آب می‌نوشد، سخن می‌گوید. روحانیون مسیحی نجران پرسیدند: اگر او بنده خداست پس پدرش کیست؟ به همین حال برای پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم وحی نازل شد که از آنها بپرس درباره حضرت آدم علیه‌السلام چه 

می‌گویند؟ آیا او بنده خدا و مخلوق خدا نبود که مانند سایر بندگان می‌خورد و می‌نوشد و سخن می‌گوید؟ و... وقتی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم از آنان سوال کرد و آنان پاسخ دادند: آری این چنین است پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم پرسید: پس پدر آدم که بود؟ در جواب عاجز ماندند با حالتی حیرت‌زده به همدیگر نگاه کردند در آن حال خداوند متعال این آیه را فرستاد:

«إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ» 

بنابراین این آیه ولادت عیسی علیه‌السلام بدون پدر هرگز نمی تواند دلیل الوهیت او باشد وگرنه باید حضرت آدم علیه‌السلام را به خدا بودن شایسته‌تر دانست که نه پدر دارد و نه مادر. وقتی آنان از جواب فرو ماندند پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم باردیگر آنان را به اسلام دعوت کرد و آنها برای رهایی خویش تظاهر به اسلام کردند و گفتند: ما مسلمان شدیم. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم فرمود: نه دروغ می‌گوید و شما را علاقه به صلیب موزون عیسی علیه‌السلام و شراب خواری و خوردن گوشت خوک مانع می‌شود که قلباً دین حق را بپذیرید چون آنها از پذیرش حق سر باز زدند. در همان لحظه آیه مباهله نازل شد:

«فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ»

نصارای نجران بعد از شنیدن این آیه گفتند: این کاری منصفانه است و بعد از قرار گذاشتن وقت مباهله برای کسب آمادگی به منازل‌شان رفتند در جلسه‌ای که مسیحیان نجران تشکیل دادند بزرگان آنان به سایرین گفتند: اگر محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم با عده‌ای از یاران و اصحابش برای مباهله آمد ما هم با او مباهله می‌کنیم و او قطعاً پیامبر خدا نیست. اما اگر با خاندانش برای مباهله حضور یافت ما نباید به این کار دست بزنیم زیرا اگر خاندان نزدیکش را برای این کار انتخاب کند 

و حاضر شود آنها را فدا نماید حتماً پیامبر است و در ادعایش راستگوست. صبح روز بعد نصارای نجران آمدند و در محل مقرر ایستادند و منتظر ورود پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم بودند ناگهان مشاهده کردند که حضرت رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم کودکی را در آغوش گرفته و دست کودک دیگری را بر دست دارد و زن و مرد پشت سر او قدم برمی‌دارد و با شکوه و جلال و هیبت معنوی خاص پیش می آید. در آن حال پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم به همراهانش توصیه فرمود که من هر‌گاه نفرین کردم آمین بگویید. روحانیون نجران از گروه زیادی از انصار و مهاجرین که برای تماشای مباهله آمده بودند سوال کردند که اینها چه نسبتی با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم دارند آنان پاسخ دادند: آن مرد علی بن ابیطالب علیه‌السلام است داماد او و آن زن فاطمه سلام‌الله‌علیها دختر اوست و آن دو کودک حسن علیه‌السلام و حسین علیه‌السلام فرزندان فاطمه سلام‌الله‌علیها و علی علیه‌السلام است.

روحانیون نجران نصارا با دیدن این منظره خود را باختند و نگران هم شدند به طوری که رئیس آنها گفت: من عذاب را در چند قدمی خود احساس می‌کنم زیرا او به راه خود ایمان راسخ دارد وگرنه هیچ‌گاه فردی که در کار خود تردید داشته باشد عزیزان و نور چشمان خود را در معرض عذاب الهی قرار نمی‌دهد. اگر با این وضع دست به نفرین برداریم تمام ما نابود خواهیم شد و تا روز قیامت یک نفر نصرانی روی زمین باقی نخواهد ماند و نام کلیسا از حافظه تاریخ محو خواهد شد آنان عرضه داشتند: ای ابوالقاسم ما مباهله نمی‌کنیم تو دین خود را داشته باش و اجازه بده ما هم به دین خود باقی بمانیم. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم فرمود نه، اگر حاضر به مباهله نیستید مسلمان شوید. اسقف گفت: نه مسلمان نمی‌شویم و چون توانایی جنگ نداریم مانند سایر اهل کتاب جزیه می‌دهیم پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلم پذیرفت و مصالحه نمود.

پس پیام‌های مباهله یکی ظهور حقانیت اسلام است. مباهله آیه‌ای در منزلت اهل‌بیت علیهم‌السلام است مباهله دلیلی برای ولایت مولای متقیان علی علیه‌السلام است ابن الزهرا ابن الرسول هم هستند. فلذا این روز را باید گرامی بداریم و اگر روز مباهله هم سطح با حماسه پرشکوه غدیر نباشد از آن کم اهمیت‌تر نیست زیرا مباهله زیربنای غدیر است به همین جهت این روز را گرامی می‌داریم و این ایام را به همه تبریک عرض می‌کنیم.

از این حرکت زیبایی که در ارتباط با سازماندهی سادات انجام گرفته است بنیاد سادات زیر نظر مرکز جهانی تقریب و سایر عزیزانی که چند سالی است در این رابطه کارهایی را انجام دادند و ساختاری را برای استان‌ها پیش‌بینی کردند که قطعاً مد نظر خداوند متعال خواهد بود. این حرکت حرکت بسیار میمون و مبارکی است امیدواریم که همگان کمک کنند تا این حرکت به سرانجام برسد ان‌شاءالله.

1401/05/02